„Kto ratuje jedno życie, to tak jakby ratował cały świat” – Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów.
24 marca 1944 r. w niewielkiej wsi Markowa niedaleko Łańcuta, niemieccy żandarmi zamordowali z zimną krwią rodzinę Ulmów – małżeństwo Józefa i Wiktorię (będącą w zaawansowanej ciąży) oraz ich sześcioro dzieci, którzy udzielili schronienia ośmiorgu Żydom. Najstarsze z dzieci liczyło 8 lat, najmłodsze było półtorarocznym niemowlęciem. Ukrywający się Żydzi z rodzin Goldmanów, Didnerów i Gruenfeldów również zostali zamordowani. Od 2018 r. w rocznicę makabrycznej niemieckiej zbrodni w Markowej, obchodzony jest dzień pamięci o Polakach, którzy mimo grożącej za to kary śmierci, nieśli ratunek Żydom pod niemiecką okupacją..
Wspominamy dzisiaj wszystkich tych, których przykład pokazuje nam jak wielkie i potężne może być ludzkie miłosierdzie. To nie tylko trudna historia, dramatyczne wybory i mogiły. To bardzo ważna lekcja. Dla nas i dla przyszłych pokoleń. A wszystkim tym ludziom należy się nasz ogromny szacunek i pamięć.
W naszej lokalnej społeczności również nie brakło bohaterskich Polaków, którzy nieśli pomoc Żydom. Przykładem takiej osoby jest Tadeusz Jeż, który za pomoc osobie pochodzenia żydowskiego został zastrzelony przez niemieckiego żandarma Roberta Johna. W chwili śmierci miał zaledwie 24 lata. W 2020 roku został upamiętniony ufundowaną przez IPN symboliczną tablicą, która znajduje się ścianie budynku szkolnego w Zaborowie. Podobną tablicą, za przechowanie na swojej posesji Żydów, została również uhonorowana rodzina Mików z Zaborowa.
W dniu poświęconym Polakom ratującym Żydów, uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Woli Przemykowskiej uporządkowali i upamiętnili grób, w którym spoczywa Tadeusz Jeż. Ufamy, że dzięki pamięci przyszłych pokoleń, pamięć o poświęceniu i bohaterstwie Polaków nie zostanie zatarta.
